Ru
Sibir haskisi (Xaski iti) haqqında məlumat
Əsrlər boyu insana sədaqətlə xidmət edən sibir haskisi həyatlarını ikiayaqlı başçısız təsəvvür edə bilmirlər. Cinsin soyuq görünüşünün arxasında həyatının sonuna qədər sizə sadiq qalacaq inanılmaz dərəcədə ağıllı və xoş xasiyyətli bir dost dayanır. Şən it sanki bu dünyaya gələrək bizə göstərmək istəyir ki, xoşbəxtlik üçün səbəb gözləmək lazım deyil, onu özümüz yaratmalıyıq.
Sibir haskisinin xasiyyəti
Xaski iti böyük bir ailədə özünü çox yaxşı hiss edir və bütün ev üzvləri ilə yaxşı yola gedir, lakin özünə yalnız bir lider seçir. Bu, özünə qarşı diqqət tələb etməyən kifayət qədər müstəqil bir cinsdir. Uşaqlara bu yumşaq qəlbli canlılar xüsusi həssaslıq və qayğı ilə yanaşırlar. Ancaq aqressiv olmamasına baxmayaraq, kiçik uşaqları itlə tək buraxmaq tövsiyə edilmir.
Ailəsi hesab etdiyi digər ev heyvanlarını xaski iti olduqca xoş qarşılayır. Ancaq tanımadığı itlərə aqressiya göstərə və ya küçə pişiyinin dalınca qaça bilər.
İnsanpərvər xaskilər hətta yad insanları belə səmimiliklə qəbul edir, buna görə də onlar gözətçi it olaraq uyğun deyillər.
Sibir haskisi xizək çəkmə iti olaraq yüksək aktivlik tələb edir. Darıxdığı an şimallı qaçıcını heç nə dayandıra bilməz, axı onun təbii instinkti ətraf mühiti araşdırmaqdır. Buna əsaslanaraq haskini saxlamaq üçün ideal yer- ev heyvanının enerji buraxa biləcəyi öz sahəsi olan həyət evidir. İti mənzildə saxlamağı düşünürsünüzsə evi dağıtmasın deyə onu çoxlu gəzdirin. Aktiv oyunlarla dolu uzun gəzintilərdən sonra itə evdə yalnız istirahət etmək qalacaqdır.
Sibir haskisinin fiziki xüsusiyyətləri
- Bədəni
Orta boydur. Çəkisi boyuna mütənasibdir. Əzələləri yaxşı inkişaf etmişdir. Qabırğaları genişdir, sinəsi güclü və dərindir. Kürəyi düz və güclüdür.
- Baş və kəlləsi
Kiçikdir, başın arxası yuvarlaqlaşdırılıb, tədricən gözlərə doğru daralır. Alından ağıza keçid (stop) yaxşı müəyyən edilmişdir. Ağız uzunluğu ortadır.
- Gözləri
Badamşəkillidir, bir az əyri yerləşib. Sibir haskisi qəhvəyi və ya mavi rəngli gözlərə sahibdir. Heteroxromiya (gözlərin fərqli rəngdə olması) mümkündür.
- Ayaqları
Ön ayaqlar düz və paraleldir. Sümüyü yüngüldür, lakin güclüdür. Çiyinləri bir az arxaya əyilmişdir. Dirsəkləri bədənə sıx yerləşib. Oynaqları möhkəm və elastikdir. Əl daraqları yan tərəfdən baxanda bir az əyilib.
Arxa ayaqları orta məsafədə paralel olaraq yerləşib. Budları yaxşı inkişaf etmişdir. Dizlərinin birləşmə budağı yaxşıdır. Sapma oynaqları aydın şəkildə müəyyən edilir və aşağı səviyyədə yerləşib.
Pəncələri oval formadadır, orta boydur, yığcam şəkildə bükülmüşdür. Dayanarkən içəri və ya çölə baxmır. Pəncə yastıqları qalındır. Barmaqların arası tüklüdür.
- Quyruğu
Tük örtüyü bərabər olduğuna görə tülkünün quyruğunu xatırladır. Beldən bir qədər aşağı yerləşibdir. Sakit vəziyyətdə aşağı sallanır. Aktiv vəziyyətdə aypara şəklini alaraq belinindən yuxarı qalxır.
- Qulaqları
Orta boy və üçbucaqlı formadadır. Yaxın və yüksək yerləşib. Dik durur. Tük ilə ötülüb. Ucları yuvarlaqlaşdırılmışdır.
- Tükü
Orta uzunluqdadır. Alt tük örtüyü qalın və yumşaqdır, üst tükləri düz və hamardır.
Tüləmə dövründə alt tük örtüyü tökülə bilər.
İtin tükünü kəsmək olmaz, yalnız barmaqlarının arasındakı tükləri trimminq etməyə icazə verilir.
Bu, pişiklər kimi özünü təmizləyən təmizkar bir cinsdir. İti vaxtaşırı xüsusi fırça ilə daramaq və hərdən çimizdirmək kifayətdir.
- Rəngi
Xaski iti qaradan ağa qədər istənilən rəngdə qəbuldur. Başında cinsə məxsus maska şəklində ağ naxışlar olur.
Sibir haskisi üçün qulluq və qayğı
- Yemlənməsi
Sibir haskisi tərkibində yüksək miqdarda heyvan mənşəli zülal olan rasiona ehtiyac duyur. Yalnız yüksək keyfiyyətli premium və super premium yemlər bu tələbə cavab verirlər. İtin yaşına və çəkisinə uyğun olaraq bütün lazımi maddələri alması vacibdir. Dişi haskilərin çəkisi daha azdır, buna görə də yetkin itlər üçün Royal Canin Medium Adult və bala itlər üçün Medium Puppy ideal olacaqdır. Erkəklər üçün böyük cins yetkin itlər üçün Royal Canin Maxi Adult və bala itlər üçün Royal Canin Maxi Puppy tövsiyə olunur.
Məhsulun formulu inkişafın hər mərhələsində itin qida ehtiyaclarını qarşılayır, aktiv həyat üçün bədənini enerji ilə təmin edir və asan həzm dərəcəsi sayəsində həzmə faydalı təsir göstərir. Baytar həkimləri quru və nəm yemləri qarışdırmağı məsləhət görürlər. Lakin qarışıq yemləmə zamanı qida balansını pozmamaq üçün eyni brend yemlərini seçmək tövsiyə olunur.
Təbii bəsləmə seçərkən, peşəkar baytar həkimi ilə məsləhətləşin. Bir çox insanlar təbii qidalanma ilə yediyimiz yeməkləri səhv salırlar. Unutmayın ki, iti öz süfrəmizdən bəsləmək olmaz. "İnsan üçün yemək" heyvanın sağlamlığına ciddə zərər vurur.
Xaski iti həmişə təmiz içməli su ilə təmin edilməlidir.
- Təlimi
Sibir haskisi işləyən itdir və onun təlimində problem yaranmamalıdır. Yüksək zəka sayəsində it hər şeyi tez qavrayır. Ancaq bir nyuans var – müstəqil təbiətlərinə görə haskilər olduqca inadkar ola bilirlər. İt yalnız səlahiyyətli sahibinə itaət edəcəkdir. Ev heyvanınızın boynunuza oturmaması üçün onunla uşaq kimi danışmayın və ərköyün böyütməyin. Heyvana qarşı aqressiya və fiziki cəza tətbiq etmək qəti qadağandır. Belə edərək siz itin psixikasını sarsıdacaq və ondan qəzəbli bir məxluq yetişdirəcəksiniz.
Haskinin yetişdirmə prosesini oyun formasına çevirmək daha yaxşıdır. Təlimi ideal olaraq üç aydan başlayın. Əmr verərkən səsinizin intonasiyasına diqqət yetirin. Aydın və qətiyyətlə danışın. Xaski iti əmrlərə itaət etdikdə və sözünüzə baxdıqda onu dadlı çərəz ilə mükafatlandırın və tərifləyin. Aqressiv davranışın dərhal qarşısını alın.
Tərbiyə məsələlərində ev heyvanınızın xasiyyətini nəzərə alın. Ev heyvanı yetişdirərkən, mütləq uğur əldə etmək üçün itinizə səbir və sevgi göstərməyi unutmayın.
Qeyd edək ki, xaski qaçıcı it olaraq gəzinti zamanı sahibdən qaçıb ətraf mühitini araşdırmaq istəyindən vaz keçə bilmir. Məhz bu səbəbdən mütəxəssislər xaskiləri gəzdirən zaman sinə qayışlarından istifadə etməyi tövsiyə edirlər.
- Sağlamlığı
Sibir haskisi irsi xəstəliklərə meyllidir, buna görə də yetişdiricidən it sahiblənərkən onun nəsli haqqında öyrənin. İrsi xəstəliklər çox vaxt 3-5 yaşlarında özünü büruzə verir.
Endokrin sistemi tərəfindən hipotireozu vurğulamaq olar.
Görmə orqanları tərəfindən bunlar torlu qişasının artan atrofiyası, buynuz təbəqənin distrofiyası və kataraktadır.
Bud-çanaq oynağının displaziyasına da çox rast gəlinir. Xəstəliyin profilaktikası olaraq, baytar həkiminin tövsiyəsi ilə xaski iti Alman brendi Canina Canhydrox GAG vitaminləri qəbul edə bilər. Yem əlavəsi sümük döyənəyinin yaranmasını təşviq edir və skelet sisteminin sağlamlığını dəstəkləyir. Preparat əməliyyatdan sonra sümük metabolizminə kömək olur.
Follikulyar displaziya haskilərə təsir edən başqa bir genetik xəstəlikdir. Eyni zamanda, itin görünüşü əziyyət çəkir: tükü tökülür, rəngi pisləşir. Xəstəliyin müalicəsi yoxdur, lakin həkimlər itinizin rasionuna əvəzolunmaz yağ turşularını daxil etməyi, sərt baxım prosedurlarından qaçınmağı və itinizi ultrabənövşəyi şüalardan qorumağı tövsiyə edir.
Bununla belə, sibir haskisi sahiblənərkən bu cinsin istiyə dözümsüz və istivurmaya meylli olduğunu unutmamaq lazımdır.
Düzgün qayğı ilə haski 15 ildən çox yaşaya bilər
