Ru
Vəhşi bəbir və ev pişiklərindən yaranmış bu cins öz əcdadlarının yalnız ən yaxşı keyfiyyətlərini mənimsəmişdir. Çox aktiv və ağıllı benqal pişiklər haqqında bütün stereotipləri qırır. Bu ev pişiyinə yalnız təcrübəli sahibin edə biləcəyi xüsusi bir yanaşma tələb olunur. Düzgün tərbiyə verildikdə benqallar həyatlarını sevimli sahibi olmadan təsəvvür edə bilməyən çox mehriban və qeydkeş ev heyvanları kimi böyüyürlər.
Benqal pişiyinin mənşəyi və yaranma tarixi
Bu pişik cinsi Jeyn Mill adlı amerikanlı qadın sayəsində yaranmışdır. O, felinoloq və pişiklər ailəsinin böyük bir pərəstişkarı idi. Hər şey onun Tailand səyahətindən başlamışdır. Jeyn orada vəhşi bəbir pişiyinin balasını əldə etmişdir. Onun görünüşü və qeyri-adi tükləri qadını heyran etmişdir. Qeyd olunan bala pişik Jeynin vətəninə, yəni Amerikaya gətirilmiş və bununla 1960-cı illərdə onun əhliləşdirilməsi üzrə eksperiment başlamışdır. Tezliklə bu vəhşi pişik adi bir pişikdən bala dünyaya gətirib, hansı ki, xəstəliyə görə bala vaxtı dünyasını dəyişmişdir. Yeni bir cinsin yetişdirilməsi ilə bağlı Jeyn Millin növbəti cəhdi təsadüfi olaraq 20 ildən sonra baş tutub. Universitet Jeynə bir neçə hibrid (qanında həmçinin bəbir pişiklərin geni olan) bala pişik təqdim etmişdir.
Tədqiqatı məqsədi isə hibrid pişiklərdə yaranan onkoloji xəstəliklər ilə mübarizə idi. Bu araşdırma zamanı da Jeyn yeni cinsin yaranması üçün işlərə yenidən başlamışdır. Bunun üçün, o, əlavə olaraq hind mənşəli qızılı tüklü bala pişik əldə etmişdir. Bu pişiyin hibrid pişikləri ilə cütləşməsi nəticəsində sabit eksteryerə (parıldayan tüklü və xüsusi naxışlı) malik pişiklər əldə edə bilmişdir. Yeni cins rəsmi olaraq 1990-cı ildə “safari” adı ilə qeydə alınmışdır. Sonradan bu cinsin adı daha çox benqal pişiyi kimi dünyada tanıdılmışdır.
Bala benqal pişiyi necə seçilməli
Təcrübəli yetişdiricilər, sağlam və safqanlı bala benqal pişiyini seçmək üçün aşağıdaki tövsiyələri verirlər:
- Cinsin standart (aşağıdaki abzasda) və özəllikləri ilə öncədən tanış olun.
- Qətiyyən iki ayına çatmamış bala pişiyi almayın.
- Müxtəlif sərgilərdə iştirak edərək, benqal pişiyinin yetişdiriciləri barədə məlumatlar əldə edin.
- Aktiv və həyatsevən bala pişiyə üstünlük verin. Bu xüsusiyyətlər onun sağlamlığının və düzgün inkişafının əlamətidir.
- Bala benqal pişiyinin çəkisinə diqqət edin. Həmçinin onun gözlərini, qulaqlarını yoxlayın və dəri ilə tük vəziyyətini dəyərləndirin. Sağlam bala pişikdə heç bir axıntılar olmamalıdır.
- İmkan daxilində bala pişiyin valideynlərini də nəzərdən keçirin.
- Bütün lazım olan sənədlərin (heyvan pasportu, peyvəndə dair və s.) olmasına xüsusilə diqqət edin.
- Zərərvericilərə qarşı profilaktik təqdbirlərin görülüb görülməməsi barədə məlumat əldə edin.
Benqal pişiyi haqqında maraqlı məlumat/faktlar
- Benqal pişiyi ən bahalı cins pişkləri siyahısındadır.
- Onlar çox danışandırlar. Sizi qorxuda biləcək və pişiklərə xas olmayan səslər belə çıxara bilərlər.
- Benqalın tükləri qlitter effektlidir, yəni xüsusi parıltıya malikdir. Tüklərin bir hissəsi şəffaf olduğu üçün tüklər gün işığında parıldaya bilir.
- Benqallar hoppanmağı və hündürlüyə dırmaşmağı sevəndir.
- Nadinclik edə bilər, məsələn, sahibinin əşyalarını gizlətməyi xoşlayır.
- Yüksək zəkaya malik cinsdir. Bu, onların təlimində kömək edir.
- Bu cinsin ən böyük sayı (populasiyası) Jeyn Mill vətənində, Amerikadadır.
- Benqal pişiyin tüklərindəki özəl xallar/naxışlar «rozetka» adlanır.
- Benqal bala pişiklərində maskalama tükləri olur, hansılar ki, 6 ayına çatanda daimi klassik tüklər ilə əvəz olunur.
- Onlar suyu çox sevirlər.
Benqal pişiklərin müsbət və mənfi cəhətləri
Benqal pişiklərin müsbət tərəflərini sadalayaq:
- qeyri-adi naxışları və parıltılı tükü
- zəkası
- təlim almaq qabiliyyəti
- asan baxım
Bu əsas xüsusiyyətləri ilə dünyada pişiksevərlər arasında populyarlığını qazanmışdı.
Benqal pişiklərin mənfi tərəfləri də var:
- kiçik əşyaların oğurlayıb gizlətməsi kimi nadinclik
-düzgün tərbiyə olunmadıqda üzə çıxan vəhşi davranışlar
- həzm sisteminin problemləri
- cinsin yüksək qiyməti
Benqal pişiyinin təsviri
- Bədəni
Uzun və güclüdür, lakin oriental tipli deyil. Ən böyük ev cinsini nəzərə almadan ölçüsü ortadan böyüyədək dəyişir. Skeleti güclüdür. Əzələləri yaxşı inkişaf etmişdir, bu xüsusilə erkəklərə xasdır.
- Baş və kəlləsi
Dəyişmiş pazşəkillidir, cizgiləri yuvarlaqdır. Baş bədənə nisbətən daha uzun və bir qədər kiçikdir. Başın arxası bir qədər yuvarlaqdır və hamar bir şəkildə boyunla birləşir. Çənəsi güclüdür və profildən burun ilə bir xətt yaradır. Ağzı genişdir, bığ yastıqcıqları yaxşı bilinir. Burnu böyük və enlidir.
- Gözləri
Böyükdür, lakin bərəldilmiş deyil. Forması ovaldır, hətta yuvarlağa bənzəyir. Geniş yerləşiblər. Gözlərinin rəngi tük rəngindən asılıdır və açıq yaşıldan qızılıya qədər dəyişə bilər. Qaranlıqda gözləri parıldayır.
- Ayaqları
Orta uzunluqdadır, arxa ayaqları öndən bir qədər uzundur. Əzələləri yaxşı inkişaf etmişdir, sümükləri güclüdür. Pəncələri böyük və yuvarlaqdır. Barmaq oynaqları yaxşı ifadə olunur.
- Quyruğu
Orta uzunluqdadır, qalındır, ucuna doğru daralır. Tünd zolaqlar və ya ləkələri vardır
- Qulaqları
Əsası enlidir və ucları yuvarlaqdır, ölçüsü ortadan kiçiyə dəyişir. Qulaqları qısadır və öndən baxanda üz cizgisini davam edir.
- Tükü
Qısadan orta uzunluğa kimi dəyişir. Tükü sıxdır və bədənə yaxın yerləşir, ipəklik və daxili parıltı cinsin fərqli xüsusiyyətidir. Ləkələr yaxud mərmər naxışlar adətən xaotik və ya üfüqi şəkildə yerləşirlər. Qarnı adətən həmişə xallıdır.
- Rəngi
Benqal pişiyinin tük rəngi ləkəli yaxud mərmər naxışlıdır. Aşağıdakı variantlar qəbulolunandır: qəhvəyi tabbi, sil-sepiya tabbi (qəhvəyi və ya tünd şokolad naxışllar və qızılı bejdən açıq narıncı rəngə qədər əsas tük), sil-mink tabbi (qəhvəyi, açıq qəhvəyi, tünd narıncı naxışllar və kremdən qızılı rəngə qədər tük), sil-links-point (qəhvəyi, açıq qəhvəyi, tünd narıncı naxışllar və fil sümüyündən krem rənginə qədər tük), sil-mink-silver, sil-sepiya-silver, sil-silver-links-point.
Benqal pişiyinin xasiyyəti
Benqal pişiyi üçün insanla ünsiyyət qurmaq çox vacibdir. Buna görə də, heyvanı istər ailədə, istərsə də tək özünüzlə saxlasanız, əsas şərt insan diqqətinin olmasıdır. Benqal pişiklərinin ünsiyyətə ehtiyacı var, onlar tez-tez öz adamları ilə söhbət edirlər. Benqallar emosiyalarını səslər vasitəsilə ifadə edirlər və tez bir zamanda siz onları anlamağı öyrənəcəksiniz. Bununla birlikdə, müstəqil xasiyyəti bu pişiyə heç kimə öz ərazisinə buraxmağa icazə vermir, lakin sahibinin şəxsi məkanına mədaxil etməkdən heç də çəkinmir. Benqal qucağa alınmağı yaxud sıxışdırılmağı sevmir, belə bir hərəkət pişikdə narahatlıq yarada bilər.
Bu qeyri-adi cins uşaqlarla yaxşı yola gedir. Pişik sanki qarşısında bir körpə olduğunu başa düşür və məsafə saxlayır, lakin heyvan ilə düzgün davranmağı bilən böyük uşaqlarla həvəslə oynayır.
Benqal pişiyi üçün aktiv vaxt keçirmək vacibdir. Təbiətinə görə inanılmaz dərəcədə enerjili cins aktiv oyunları və yüksək yerlərə dırmaşmağı sevir. Ev heyvanınız mebel və evdəki əşyalara zərər verməsin deyə onun üçün oyun kompleksi və müxtəlif oyuncaqlar alın.
Vəhşi əcdadlarından qalmış çevik zəkası sayəsində ev pişiyi ailə üzvlərinə baxaraq asanlıqla qapıları açmağı, işıqları yandırıb-söndürməyi və hətta kranı belə çevirməyi öyrənir. Buna görə də, onlarla son dərəcə diqqətli olmalısınız - ev heyvanı üçün evdə təhlükəsizliyi təmin edin və onu tək qoymayın.
Yad insanlara qarşı benqal pişiyi inamsızlıq və ehtiyatlılıq göstərə bilər, lakin bu zamanla keçir.
Benqallar evdəki digər heyvanlarla olduqca mehribandırlar və hətta itlərlə də yaxşı yola gedirlər. Lakin kiçik gəmiriciləri və quşları onlardan uzaq tutmaq yaxşıdır.
Benqal pişiyinin yemlənməsi
Benqal pişiyinin rasionu onun aktiv həyat tərzinə tam uyğun olmalıdır. Heyvanın sağlamlıq xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq onu yalnız balanslaşdırılmış premium ya da xolistik pişik yemi ilə bəsləyin. Sağlam pişik yemin tərkibinə ev pişiyinin həzminə faydalı təsir göstərən və asanlıqla həzm olunan zülallar, prebiotiklər daxildir. Yemə əlavə olunan omeqa-3 və 6 yağ turşuları ev heyvanınızın tükünün gözəlliyini qorumağa kömək edir.
Monge pişik yemi quru və konserv, baytar pəhrizi kimi müxtəlif rasion xəttlərinə malikdir. Hazır yem istifadəsi, saxlanması və vaxtınıza qənaət etməsi ilə rahatdır.
Royal Canin pişik yeminin zülal və yağların optimal nisbətinə malik eksklüziv formulu yetkin benqal pişiklərinin əzələ kütləsini qoruyur. İstehsalçı habelə benqal pişiklərinin çənəsinin xüsusiyyətləri haqqında da düşünüb və onlar üçün çeynəməyi asanlaşdıran və dişləri təmizləyən xüsusi Y şəkilli kroket yaradıb.
Benqalların özəlliklərindən biri də onların həzm problemidir. Bu zaman xüsusi qastrointenstinal pişik yeminə üz tutmalısınız.
Bala pişiyi necə düzgün bəsləməli haqqında eyni adlı məqaləmizdə oxuya bilərsiniz.
Təbii qidalanma tərəfdarları rasionu düzgün tərtib etmək üçün ixtisaslı baytar həkiminə müraciət etməlidirlər. Benqal pişiyinin təbii rasionunun 80%-i ət təşkil etməlidir. Bir çox insanlar təbii qidanı "insan yeməyi" ilə səhv salır, bu da ev heyvanında sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. Ev pişiyini heç bir halda öz süfrənizdən yemləməyin.
Düzgün pəhriz ilə yanaşı, pişiyi daimi içməli su ilə təmin edin.
Benqal pişiyinin təlimi və tərbiyəsi
Benqal pişikləri ağıllı və çevikdir, bu da təhsil prosesini xeyli asanlaşdırır. Benqalın damarlarında axan yırtıcı qanı onun yeni şəraitə tez bir zamanda uyğunlaşmasına səbəb olur. Onlar pişik tualetinə asanlıqla öyrəşirlər və hətta unitaza gedə bilirlər. Benqal üçün pişik tualeti seçərkən dərin modellərə üstünlük verin, çünki ev pişiyi qumu qazmağı sevir.
Kiçik "bəbir" mebel və divar kağızlarını korlamasın deyə ona ağac formalı xüsusi caynaqyonan alın. Belə bir oyun kompleksi nəinki pişiyin hündürlüyə qalxmaq ehtiyaclarını qarşılayacaqdır, həm də oyun və istirahət üçün əla bir yer olacaqdır. Unutmayın ki, benqal daima oyun tələb edən hiperaktiv ev pişiyidir, əks halda darıxma onda aqressiyaya səbəb ola bilər.
Tərbiyə prosesində müsbət təlim metoduna riayət edin. İtaət və düzgün davranışın ardınca dərhal dadlı pişik çərəzi və oxşama gəlməlidir. Heç vaxt ev heyvanınıza qışqırmayın və heç vaxt ona fiziki cəza tətbiq etməyin. Səbirli olun, çünki nəticə gözləməyə dəyər.
Benqal pişiyinə qulluq (baxım)
Benqal çox təmizkar pişikdir. Buna görə də tualetinin təmizliyinə diqqət edin və ordaki pişik qumu vaxtında dəyişin. Əks halda, o, tualetə getməkdəm imtina edəcəkdir.
Benqal pişiyinin özəlliklərindən biri də şəxsi məkanının sevməsidir. Şəxsi pişik yatağı/evi bu halda onu çox sevindirəcəkdir.
Benqal cinsinin baxım etaplarına çimizdirmə, daranma, qulaq və göz təmizliyi, diş təmizlənməsi, bit birə və qurdlardan qorunma aid edilir.
Benqalı 3 aydan bir xüsusi pişik şampunu ilə yumaq məsləhət görülür. Suya olan sevdası onun çimizdirməsini çox asanlaşdırır, lakin su prosedurları çirkləndikcə aparılmalıdır. Pişiyə gözəl ətir bəxş etmək üçün üzərinə parfümlaşdırılmış sprey tədbiq edə bilərsiniz. Qısa tüklü benqal çox da tük tökmür. Dostunuzu həftədə bir dəfə xüsusi daraqla daramağınız kifayətdir.
Pişikdə narahatlıq olmadığı halda qulağını ayda bir dəfə yoxlayıb təmizləyə bilərsiniz. Qulaqda qulaq gənəsinin olub olmamasına diqqət edin. Qulaq təmizliyi üçün xüsusi losyon və pambıq disklərini əldə edin. Çimizdirdikdən sonra qulağında su qalığının olmamasını yoxlayın. Ağız boşluğu xüsusi fırça və məcun ilə həftədə 2-3 dəfə təmizlənməlidir. Ev heyvanı nəm yem ilə bəslənirsə, rasionuna xüsusi stomatoloji çərəzlər əlavə edə bilərsiniz.
Benqal pişiyini bit, birə, gənədən azad etmək istəyirsinizsə, sevimlinizi ayda 1 dəfə (martdan noyabr-dək) xüsusi pişik üçün bit dərmanı ilə emal edin. Pişik çiy bəslənmirsə və çöldə olmursa, qurd dərmanı ildə 2 dəfə verilir.
Benqal pişiyinin sağlamlığı və xəstəlikləri
Benqal pişiyi kifayət qədər gənc bir cinsdir və onun seleksiyası zamanı digər cinslərdə yayılmış genetik xəstəliklərin aradan qaldırılmasına çalışılıb. Lakin bəzi irsi xəstəliklər yenə də özünü göstərir. Bunlara hipertrofik kardiomiopatiya, torlu qişasının artan atrofiyası, hemolitik anemiya, polikistoz (böyrək xəstəliyi), peritonit və s. Bu xəstəliklər aşkar olunduqdan sonra və baytarın baxışından sonra pişiyinizi xüsusi müalicəvi yemlərə keçirmək məqsədəuyğun olacaqdır. Cins, mədə həssaslığı ilə fərqlənir və qida balansının pozulması və yeni yemə keçid onlarda mədə-bağırsaq traktının problemlərinə səbəb ola bilər.
Nəzərə alın ki, qısırlaşdırılmış ev hevanı daha uzun ömür sürür. Sterilizasiyadan sonra pişiyə düzgün qulluq etmək çox vacibdir. Benqal pişiyin rasionu da dəyişilməlidir, çünki bu cins artıq çəkiyə meyllidirlər.
Sevgi, düzgün qulluq və balanslı pişik yemi - bunların hamısı pişiyinizin sağlam və xoşbəxt həyatı üçün vacibdir.
