Ru
İngilis koker spanielin mənşəyi və tarixi
Spaniellərə oxşar itlərin təsviri e.ə.4 əsrə aid sikkələrdə rast gəlinir. İlk şifahi xatırlatma isə b.e.10 əsrdə Cənub Uels kralın qanullarında yer almışdır.
Cins adının etimalogiyası barədə mübahisələr aparılır. Bir qrup tarixçilər kokerin əcdadının ispan olmasını israr edirlər. Buna sübut olaraq tərcümədə adının “ispan iti” olmasını qeyd edirlər. Digər mütəsəssislər iddia edirlər ki, bu cinsin finikiyalı mənşəyi var. “Spani” sözü finikiya dilindən “dovşan” olaraq tərcümə olunur. Uzun qulaqlar da bildiyiniz kimi, bu cinsin özəlliyidir.
Lakin cinsin yaranmasının ən həqiqətəoxşar versiyası səliblər yürüşü ilə bağlıdır. Səliblər Avropada şahin ovunu geniş yayıblar. Bu ov üçün də təbii ki, xüsusi ov itləri lazım idi. Beləliklə ov itləri işhal olunmuş torpaqlara səliblər tərəfindən gətirilmiş ya yayılmışdır. İngilislərin dediyinə görə isə koker adı “woodcock” sözündən əmələ gəlmişdi və tərcümədə meşəcüllütü deməkdir. Kokerlər bu quş növünün ovunda uğurla iştirak edirdi.
Müasir ingilis koker spaniellərin əcdadı 1879-ci ildə doğulmuş Obo adlı qara fild (tərla) spaniyelidir. Sonraki safqanlı spaniel xəttləri məhz bu itdən yaranmışdı. Selektiv işlərdə fild və springer spaniellər, ingilis setter və digər cinslərdən istifadə olunurdu. İngilis itçilik klubu 1872-ci ildə sprinqer spaniel və koker spaniel cinslərini ayırdı. Bu cins nümayəndələri bəzən bir ana itdən doğulurdu və onları fərqləndirən yalnız ölçüləri idi. Bi cinslər paralel olaraq inkişaf edirdi və oxşar xüsusiyyətlərə malik idi. Koker spanielin rəsmi ingilis standartı 1936-ci ildə qəbul olunmuşdu. Bundan sonra amerikan və ingilis koker spaniellərin ayırması üzrə aktiv işlərə başlanmışdı. Bu cinslərin çox vaxt bir biri ilə səhv salınması bir sıra çətinliklər yaradırdı. Uzun çəkən tədqiqat işlərindən sonra 1941-ci ildə amerikan, ingilis və qarışıq cins xəttləri təyin olunmuşdur.
Koker spanielin təsviri və fiziki xüsusiyyətləri
- Bədəni
Güclü və kompakt quruluşa malikdir. Beli düzdür. Sağrısı qısa və iridir. Sinə quruluşu dərindir.
- Baş və kəlləsi
Kəlləsi yaxşı inkişaf etmişdir. Kvadrat burnu kəllə ilə mütənasibdir, alından buruna keçid qabarıqdır.
- Gözləri
Böyük və parlaqdır. Qabarıqlıq yoxdur. Göz rəngi tünd-qəhvəyi və ya qəhvəyidir. Tükü şokolad rəngində olan itlərdə qüzehi qişa (gözün rəngli hissəsi) fındıq rənglərinə çalır.
- Ayaqları
Ön ayaqları düzdür, sümüyü möhkəmdir. Dirsəkləri arxaya baxır, bədənə yaxın yerləşir. Yuvarlaq formada olan pəncələri sıx toplanıb. Pəncə yastıqcıqları elastikdir, caynaqları möhkəmdir.
Arxa ayaqları güclü əzələ və sümüyə malikdir. Arxadan düzdür. Oynaq bucaqları aydın görünür. Dizləri qatlanmışdır. Ayaqdaraqları sapma oynaqları ilə birlikdə güclü təkan vermək üçün əlverişli oynaq bucaqları yaradır. Oval pəncələri sıx toplanıb. Pəncə yastıqcıqları elastikdir, caynaqları möhkəmdir.
- Quyruğu
Quyruğunun uzunluğu sapma oynaqlarına çatır. Əsas hissəsi qalındır və ucuna doğru nazikləşir. Bir az əyilmişdir.
- Qulaqları
Sallaq qulaqları aşağıdan yerləşib, ucları ovaldır. Qulağının kənarı burunun ucuna çatır. Qulaq tükləri uzun və ipək kimidir.
- Tükü
Çox yumşaq və düzdür. Ayaqlar, qarın və qasıq nahiyəsində tükləri qalındır. Baş tükləri qısadır, bədəndə isə orta uzunluqdadır.
- Rəngi
Standartlara uyğun olaraq ingilis koker spaniellərini bu rəngləri təsdiqlənmişdi:
- Birrəngli, ağ rəngi istisnadır (sinədə balaca ağ ləkə qəbul olunur). Bunlara qara, qırmızı, şokolad, qara-sarımtıl və şokoladlı-sarımtıl rənglər aiddir.
- Xallı rənglər. Onlara ikirəngli (kürən-ağ, şokoladlı-ağ, noxudu-ağ) və üçrəngli (ağ-qara-sarımtıl, şokoladlı-ağ-sarımtıl) rənglər aiddir.
- Çal rənglər. Bunlara mavi-çal (xallı və xalsız), şokoladlı-çal (xallı və xalsız), kürən-çal, noxudu-çal.
Tüklərin digər rəng uyuşması qeyri standart hesab olunur.
İngilis koker spanielin bala iti necə seçilməli
İngilis koker spanielin sağlam və safqanlı balasını seçmək üçün qeyd olunan tövsiyələrə əməl edin:
- İlk növbədə cinsin standartları və özəllikləri ilə tanış olan (yuxarıdaki abzasda baxın)
- İki ayı tamamlanmamış bala iti götürməyin. Onun daha da güclənməsi üçün vaxt, ana südü və qayğısı lazımdır. Həm də kokerin eksteryer xüsusiyyətləri 2 ayından sonra izlənilir.
- Sərgilər və ingilis koker spaniyelləri sevərlər cəmiyyəti/klubları barədə araşdırmalar aparın və yetişdiriciləri bu tip professional mühitdə axtarın.
- Aktiv və norma daxilində səs-küylü bala itə üstünlük verin.
- Spanielin çəkisi və proporsiyalarına diqqət edin, həm də göz, qulaq və tük vəziyyətlərini yoxlayın. Nəzərə alın ki, birrəngli spaniellər daha əsəbi və aqressivdir.
- Ov üçün it götürürsünüzsə, daha çox ovçu qabiliyyətləri olan dişi spanielə üstünlük verin.
- Bala itinizin nəsil xətti ilə də tanış olun. Valideynlərinin nəaliyyətləri barədə maraqlanın, çünki qabiliyyətlər adətən bala itlərə irsən ötürülür.
- Bütün lazımi sənədlərin olmasına diqqət edin (passport, peyvəndləri və s.).
İngilis koker spaniel haqqında maraqlı məlumatlar
Fakt 1
Birrəngli koker spaniel daha əsəbi və aqressivdir. Bu fakt onların fin əcdadları ilə əlaqəlidir.
Fakt 2
Bu cins, Pol Sperrini xüsusi yaxtinq ayaqqabısının yaratmasına ilhamlandırmışdı. Pol Sperri öz sevimli koker spanielin ayaq dabanındaki qırıçıqlara diqqət etmişdir. Koker spanielin bu qırışıqları sürüşkən səthlərdən yapışmasını təmin edir.
Fakt 3
Bəzən ingilis koker spaniellər əlavə barmaqla doğulurlar. Yetişdiricilər adətən bu barmaqları körpəlikdə amputasiya etdirirlər.
Fakt 4
Bu itlər xüsusi orqanlara işə cəlb olunurlar, çünki bu cins inanılmaz həssas iybilmə qabiliyyətinə malikdir. Bu qabiliyyətlə onlar qadağan olmuş maddələri xətta bağlı qablaşdırmada hiss edə bilərlər.
Fakt 5
Bu gözəl it cinsinin sahiblərindən biri Uilyam şahzadəsi, tanınmış Devid və Viktoriya Bekhem cütlüyüdür.
Fakt 6
İngilis koker spanieli səyahətləri çox sevir. O, böyük məmnuniyyətlə sizinlə maşın səyahətinə yola çıxa bilər. O, həyatdan həzz ala bilir.
Fakt 7
Onu tez-tez amerikan koker spanieli ilə səhv salırlar. İngilis kokeri daha hündürdür, üzü isə daha uzunsovdur və amerikan kokerindən fərqli olaraq ovçu qabiliyyətlərinə malikdir.
Fakt 8
İngilis koker spaniel disneyin məşhur “Ledi və avara” cizgi filminin əsas qəhrəmanıdır.
Fakt 9
İngilis spaniel tənhalığı və sahibindən ayrı qalmağı çox pis keçirir.
Fakt 10
Bu itlərin sallaq qulaqları kimi özəlliyi, onlara bir sıra narahatlıq (infeksiyalardan tutmuş yemək qəbulunadək) gətirir.
İngilis koker spanielin müsbət və mənfi cəhədləri
İngilis spanieli itsevərlər arasında çox populyardır. Buna bir çox səbəb var. Cinsin üstünlüklərini sadalayaq:
- Fərasətlik və zəkalıq, hansılar ki, təlim və tərbiyə proseslərinin asanlaşdırır. Kokerlər həm səsli, həm də jestli komandalara əməl edirlər.
- Mehribanlıq. Bu isə uşaqlar, digər ev heyvanları ilə birgə yaşamaqlarına şərait yaradır.
- Tanımadığı insanlara qarşı aqressiya görsətmir.
- Həyatsevərlik və oynaqlıq darıxmağınıza və kefinizi pozmağınıza imkan verməyəcək. .
- Dözümlülük və çalışqanlıq.
- Misilsiz iybilmə qabiliyyəti.
- Əşyaları yararsız hala salmamaqları (tərbiyəsindən asılıdır).
Kokerin üstünlüklərinə baxmayaraq bəzi mənfi cəhədləri də mövcuddur. Onları nəzarətdə saxlamaqla birgə həyatınıza rahat davam edə bilərsiz. Mənfi tərəflərinə bunlar aiddir:
- tənhalıq qorxusu, sevimli sahibindən ayrı qalmağı heç sevmirlər
- qulaq xəstəliklərinə meyllilik
- əsəbi və inadkar ola bilərlər
- gözətçilik qabiliyyəti zəifdir
- artıq çəki almasına meyllilik
- uzun tükləri baxım tələb edir
Koker spanielin xasiyyəti
Birlikdə aktiv səyahətlərə çıxa biləcəyiniz sadiq bir dosta ehtiyacınız varsa, koker spanieli seçin. O, sahibini misilsiz optimizmə yoluxduracaq və kiçik şeylərdən həzz almağa öyrədəcəkdir. Tükənməz enerjisi ilə koker hər gəzintini əsl macəraya çevirəcəkdir. Bu coşqun və şən itlərin darıxa biləcəklərinə çətin inanmaq olar. Koker spaniel mütləq özünə sevimli məşğuliyyət tapacaqdır.
Bu əsl ovçunun tükənməz enerjisini yönləndirmək üçün xüsusi oyunlar (həmçinin oyuncaqlar ilə), gəzinti və gündəlik məşqlər təşkil etməlisiniz. Əgər tənbəl istirahət tərəfdarısınızsa, bu it cinsi sizin üçün deyil. Divanda istirahət onlar üçün deyil. Bu həyat tərzi ilə özünüz bunu istəmədən itaətsiz və isterik itə sahib olacaqsız, üstəlik də artıq çəki problemi olan.
Sahibinə qulaq asmağına baxmayaraq bu it qürurlu və aristokratikdir. Düzgün tərbiyə olunmayan spaniellər inadcıl təsəvvürü yaradırlar.
İngilis koker spanielin ailə ilə münasibəti
Bu mərhəmətli və xeyirxah cins həm böyük ailələr, həm də aktiv olan tək insanlar üçün ideal olacaqdır. Koker öz sahibinə sıx bağlanır və yalnız ona hörmət edir. İngilis kokeri üçün tənhalıq onun sanqvinik temperamentinə qarşı çıxır, buna görə də iti uzun müddət tək qoymaq heç də yaxşı fikir deyil.
İngilis koker spanielin uşaqlar ilə münasibəti
Oynaq koker övladınızın ən yaxın dostu ola bilər. Onlar bir yerdə darıxmayacaq və saatlarla oynaya bilərlər. Lakin nəzərə alın ki, uşağınızı itlərlə davranış qaydalarına əməl etməlidir. Hörmətsizlik və kobudluğu hiss edən qürurlu koker spaniel müqavimət göstərə bilər.
İngilis koker spanielin digər ev heyvanları ilə münasibəti
Mehriban koker spaniel evdəki digər ev heyvanları ilə yaxşı yola gedəcək. Lakin kiçik gəmiricilər, sürünənlər və quşlar ilə ehtiyatlı olmaq lazımdır. Spanielin güclü ovçu instinktləri istənilən vaxt üzə çıxa və kiçik ev heyvanları üçün ölümcül təhlükə yarada bilər. Bu səbəbdən kiçik ev heyvanlarını bağlı qəfəslərdə saxlayın və koker ilə nəzarətsiz təklikdə qoymayın.
İngilis koker spanielin təlim və tərbiyəsi
İngilis koker spaniel it cinsi xilqətdən ov təyinatlı idi. Su, tazı və digər atletik bədən quruluşuna sahib olan itlər kimi də kokerlər gündəlik fiziki və zehni məşqlərə ehtiyac duyurlar. İtinizlə gündə 2 dəfə gəzməyi vərdiş halına gətirin. Fiziki fəaliyyətinin olmaması çəki alması və kontrolsuz davranışla nəticələ bilər.
İtinizə qarşı heç bir halda aqressiv olmayın. Bu, onlarda öyrənmə həvəsini öldürəcək, narahatlığını artıracaq və özgüvənini azaldacaq. Koker spaniel bala iti kobudluğa cavab olaraq öz inadkarlığını nümayiş edəcək.
İngilis koker spanielin əsas təlim prinsiplərini yadda saxlayın:
- Sağlam və yaxşı əhvalda olan heyvanla məşğul olun (bu qayda sahibinə də aiddir)
- 6 ayına çatmamış bala itin təlimi 15-20 dəqiqədən çox vaxt çəkməməli
- təlim və məşqlərdə sistematik olun
- itin təlimi ilə konkret bir ailə üzvü məşğul olmalıdır
- müsbət motivasiya prinsiplərinə riayət edin (mükafatlandırma olaraq tərif və dadlı çərəzlərdən istifadə edin).
İngilis koker spaniyeli çox zəkalı it cinsidir və bununla rahatlıqla təlim və tərbiyə olunurlar. Təlim və məşqlərin əsas şərtləri sistematiklik və düzgün motivasiyadır. Kokerin tərbiyəsinə anadan ayırma dövründə , yani 2 ayından başlaya bilərsiz. Tualet təlimidən başlayın. Bala it xüsusi bezin üzərinə tualetə getməyi bacarmalı və dincəlmə yerinə/yatağına alışmalıdır. Bundan əlavə, iti əvvəldən öz adına öyrəşdirmək lazımdır, buna görə də adı qısa və gur olmalıdır. Bu yaşda koker bala iti “otur”, “uzan” əmrlərini yadda saxlaya bilər. Bala itin xaltaya öyrəşdirilməsi də çox vacibdir. İtdə narahatlıq yaratmayan müasir neylon modellərdən istifadə edin. Xaltanı yemək qəbulunda öncə taxa bilərsiz, çünki itinizin fikri yeməkdə olacaq və üzərindəki xalta qayışına diqqət etməyəcək. Öyrəşdirmə dönəmində xalta qayışını itin üzərində çox sıx dartmayın .
Yaşı 3-4 aya çatdıqda spaniel ev sahibinin roluna keçməyə çalışacaqdır. Buna görə də sahibi öz liderliyini ev heyvanına sübut etməli və itin manipulyasiyalarına cavab verməməlidir. Koker spaniel bala iti aqressivləşir, tez-tez sahibini dişləyir və sərhədlərini yoxlayır. Tərbiyə zamanı xoşagəlməz davranışlarına mənfi reaksiya verə bilərsiz (məsələn, ciddi səs tonu ilə). Bu yaşda onlar “gətir”, “ver” əmrlərini öyrənə bilərlər.
Bütün lazımi peyvəndlərdən sonra (4 ayından etibarən) itin sosiallaşması ilə məşğul olmaq vacibdir: onu yeni yerlər, insanlar və səslər ilə tanış edin. Onu, “olmaz/fu” kimi qadağa əmrlərinə öyrədə bilərsiz. Bu komandalar xalta və xalta qayışının dartınması ilə öyrədilir, ona görə də bu əmrlərə çox erkən yaşında başlanmamalıdır.
İngilis koker spaniel sahibini razı salmağa çalışan çox ağıllı bir itdir. Buna görə də əmrləri öyrənməkdə heç bir problem yaranmamalıdır. Lakin çətinliklərlə qarşılaşdınızsa, professional kinoloqlara (təlimçilərə) müraciət edə bilərsiniz. Onlar həm individual, həm də qrup şəklində məşqlər keçirirlər.
İngilis koker spanielin yemlənməsi
İngilis koker spanieli qida maddələrinin müvafiq balansına ehtiyacı olan orta cins itidi. Spaniel aktiv ovçu it olaraq rasionunda ən azı 50% ət inqrediyəntlərinə ehtiyac duyur. Təbii qidalanma haqqında düşünürsünüzsə, onu yalnız baytar həkimi düzgün tərtib edə bilər. Xaotik menu və öz süfrənizdən bəsləmə sağlamlıq problemlərinə (piylənmə, diabet, böyrək və qaraciyər problemləri) səbəb ola bilər. Rasionda mütləq bu komponentlər olmalıdır:
- 50-60% asan həzm olunan zülallar. Onların mənbəyi hinduşka, dana, dovşan və quzu ətləridir. Menuda yağlı növ balıqlar və yüksək kateqoriyalı subməhsullar (qaraciyər, böyrəklər, ürək) da olamlıdır
- 20% mürəkkəb karbohidratlar qismində müxtəlif yarmalar (yulaf, qarabaşaq, mərci və s.)
- 10% ağartı məhsulları (zülal, yağlar və kalsium mənbəyi olaraq)
- 15% göyərti, tərəvəz, meyvə və giləmeyvə formasında karbohidratlar
Öz vaxtınıza qənaət etmək istəyirsinizsə, koker spaniel üçün hazır sənayə it yemlərini əldə edə bilərsiniz. Premium markalı hazır it yemləri (nəm ya quru) lazımi miqdarda ət zülallarını ehtiva edir. İdeal formul koker spanielin orqanizmində bütün mikroelementlərin balansını təmin edəcəkdir. Premial yem brendləri (Məsələn, Royal Canin, Monge, Gemon, ProPlan ) xüsusi yem xəttlərinə malikdir. Bu yem xəttləri cinsin ölçülərini və çənəyə uyğun qranullar, aktivlik səviyyəsi kimi özəlliklərini nəzərə alır. Premial keyfiyyətli nəm və quru yemlər prebiyotiklər, oynaq və qığırdaqlar üçün əlavələr, vitaminlər, müalicəvi bitkilər və ekstraktlar ilə zənginləşdirilir. Onların tərkibində GMO, süni əlavələr yoxdur və bu yemlər allergik reaksiya və artıq çəki problemlərini yatarmır. Premium it yemləri ingilis koker spanielləri üçün ekskluziv yem xəttlərini ehtiva edir. Bunlara artıq çəki, qaraciyər və böyrək problemləri, solğun tüklər zamanı lazım olan yemlər aiddir. İngilis koker spanielinizə omeqa yağları ilə zəngin dəri və tük gözəlliyi üçün özəl yemlər təklif edə bilərsiz. Müasir xolistik yemlər (Acana, Orijen və s.) yırtıcının rasionu üçün vacib olan 90%-dək ət inqrediyentlərini ehtiva edir. Sözügüdən yemlər itinizin yırtıcı insinktlərinə uyğundur və vəhşi heyvan ətləri, ekoloji ferma heyvanların ətləri kimi ekskluziv zülal mənbələrini ehtiva edir.
İngilis koker spaniellərin yemlənməsində bu prinsiplərə riayət edin:
- hündür yem qabları seçin ki, sallaq qulaqlar yemək zamanı çirklənməsin
- dostunuzu yemin qablaşdırmasında qeyd olunan yemlənmə normalarına uyğun bəsləyin
- yemlənmə rejiminə riayət edin, bala itlər tez-tez yeyir (gündə 5-6 dəfə), yetkin spaniellər isə gündə 2 dəfə qidalanırlar.
- ona qadağa olunmuş qidalar (kolbasa, şirniyyatlar, insan üçün konservlər, xırda sümüklü göl balığı və s.) verməyin.
İngilis koker spanielə qulluq və gigiyena
İngilis koker spaniel standart baxım tələb edir. Baxımının düzgünlüyündən onun həyat keyfiyyəti və sağlamlığı asılıdır. Kokerə qulluq etapları bunlardır:
- Çimizdirmə və tüklərin təmizlənməsi
- Xüsusi daraqlarla daranma
- Zərərvericilərə qarşı emal olunma
- Caynaq kəsimi
- Qulaq və göz təmizlənməsi
- Dişlərin təmizlənməsi
İngilis koker spanielin çimizdirməsi
İngilis koker spanielin çimizdirmə tezliyi onun həyat tərzindən asılıdır. Sərgidə iştirak edənləri tez-tez yuyurlar ki, tükləri daim parlaq və xoş ətirli olsun. Həyət evində ya şəhərdən kənar yaşayaraq kolluqlarda və nohurda oynayan itlər də tez-tez yuyulmalıdır. Şəhərdə mənzil şəraitində qalanlar isə bir neçə aydan bir çimizdirilə bilərlər. İt gəzinditən sonra çirklənsə, onu çimizdirmədən xüsusi təmizləyici əlcək ya salfet vasitəsilə də təmizləyə bilərsiz.
Koker spanieli çimizdirərək bu qaydalara riayət edin:
- İtinizi onun tük növünə uyğun xüsusi şampunla yuyun və imkan daxilində kondisionerdən istifadə edin
- Şampun qalıqlarını yaxşıca yuyun ki, dərisi qıcıqlanmasın
- Çimizdirməzdən öncə tüklərini darayın ki, tük dolaşıqları əmələ gəlməsin
- Tüklərini bir istiqamətdə şampunlayın (kökündən ucunadək)
İngilis koker spanielin tüklərinin daranması
İngilis koker spaniel gözəl ipək üst tüklərə və qısa alt tüklərə sahibdir. Kokerin daranması çirklərdən təmizlənmə, sürtkünün bərabər yayılması, artıq tüklərdən qurtulması və sahibi ilə emosional bağlılığın yaranması üçün lazımdır.
Spanielin daranması 2-3 gündən bir, tüləmə zamanı və ya həyat evində yaşayalar üçün hər gün həyata keçirilməlidir. İtinizi darayaraq onu rahatlaşdırmağa çalışın, bunun üçün onunla mülayim səslə söhbət edin. Daranma zamanı bədənin iri hissələrindən başlamaq və yavaş-yavaş kiçik hissələrinə keçid etmək lazımdır. Daranma tüklərin böyümə istiqamətində aparılmalıdır. Tük dolaşığını gördüyünüz halda itinizi ən tez zamanda ondan azad etməlisiniz. Dolaşığı qoparmayın, onu, hər tərəfə yavaşca dartaraq boşaltmağa çalışın, bundan sonra barmaqla bir bir tüklərə ayırın. Daranma zamanı bir neçə növ daraqlardan istifadə edin.
İngilis koker spanielin zərərvericilərə (parazitlərə) qarşı emal olunması
Tüklərin vəziyyətinin pisləşməsi, çəki azalması, iştahın kəsilməsi itin orqanizmində parazitlərin olmasını göstərir. Parazitlərə qarşı emal ev heyvanınızın qulluğunun əsas mərhələlərindən biridir. Ekzoparazitlərin (gənə, bit, birə) aktiv fəaliyyəti aprel-may aylarına düşür. Bu dövrdə zərərvericilərə qarşı emal tədbirləri hər ay aparılmalıdır. Parazitlərə qarşı dərmanların çeşidi çox genişdir. Hər dərman növünün müsbət və mənfi tərəfləri haqqında saytımızın müvafiq bölümündə tanış ola bilərsiniz.
Qurdlara qarşı profilaktik tədbirlərin tezliyi koker spanielinizin həyat tərzindən asılıdır. Əgər itiniz təbii yemlənir və çiy ya zəif bişən ət yeyərsə, dehelmentizasiya 4 aydan bir baş tutmalıdır. Ev heyvanınız hazır sənayə yemi yeyirsə və çöldə yerdən yemirsə, qurdlara qarşı profilaktik emal tədbirləri ildə 1-2 dəfə aparıla bilər. Qurdalara qarşı dərmanların qəbulu 2 mərhələli olur (1-ci mərhələdə qurdların özü, 2-cidə isə yumurtaları məhv edilir).
Vacibdir: koker spanielinizin dehelmintizasiyası cütləşdirməzdən və peyvan vurulmazdan əvvəl həyata keçirilməlidir.
İngilis koker spanielin dırnaq (caynaq) kəsimi
İtin caynaq kəsimi vacibdir, çünki uzun olmaqları bir sıra narahatlıqlar gətirir:
- travmatiklik və itin infeksiyaya yoluxma riski
- ailə üzvlərinin təhlükəsizliyi
- qeyri düzgün yürüyüş, bu isə onurğa sağlamlıq problemlərilə nəticələnə bilər
İngilis koker spanielin caynaq kəsimi üçün xüsusi qayçı və qankəsici vasitə lazımdır. Kəsimdən öncə itin dırnağına diqqətlə baxın və orada pulpa tapın. Açıq rəngli caynaqda pulpa aydın izlənilir. Pulpa caynağın həssas hissəsidir. Onu qətiyyən zədələmək olmaz. Caynağı pulpaya 2 mm aralıq ilə kəsməlisiniz. Caynaq kəsimi zamanı dostunuzu bərk saxlayın və sakitləşdirici tonla danışın. Ayağının altına balaca bir sürüşməyən xalça qoya bilərsiz. Proseduru icra etdikdən sonra sevimlinizi dadlı it çərəzi ilə mükafatlandıra bilərsiniz.
İngilis koker spanielin qulaq və göz təmizlənməsi
Koker spanielin qulaqları xüsusi baxım tələb edir. Onların sallaq quruluşu qulaq keçəcəyini örtərək orada bakteriyaların coxalmasına şərait yaradır və bununla infeksiya riskini yüksəldir. Bu səbəbdən itin qulağındaki tükləri hər iki tərəfdən darayın, xüsusilə gəzintidən sonra. Mütəmadi olaraq qulaqda kükürd, qulaq gənələrin və çirkin olub olmamasını yoxlayın. Hərtəlik olaraq qulaq keçəcəyini pambıq tamponu ilə təmizləyin və xüsusi təyinatlı vasitələr istifadə edin. Qulaqda qızartı, səpki, xoşagəlməz qoxu müşahidə etsəniz, mütləq baytar həkiminə müraciət etməlisiniz. İt narahatlığını həm də başının yellətməsi ilə ifadə edə bilər.
İngilis koker spanielin gözlərinə yetərincə qulluq olunmadıqda, bu, ağır göz xəstəliklərinə səbəb ola bilər ( xətta görmə qabiliyyətinin itirilməsi). Gözlərin təmizlənməsi həftəlik xüsusi göz vasitələri ilə həyata keçirilməlidir. Bu vasitələr bazarda damcı, losyon, xüsusi məlhəm, hətta təmizləyici salfetlər formasında təqdim olunurlar. Yuxudan sonra gözlərdən ifraz olunan şəffaf maye norma hesab olunur. Lakin sarımtıl ifrazatlar artıq iltihablı infeksiyaları ifadə edir. İnfeksiyanın və ağır xəstəliklərinin olmasını şübhələnirsinizsə, tez bir zamanda baytar həkiminə müraciət edin.
İngilis koker spanielin diş təmizlənməsi
İngilis koker spanieli körpəliyindən (3 aydan etibarən) diş təmizlənməsinə öyrəşdirmək lazımdır ki, dişlərinin əvəzlənməsi dövründə (6-7 ayında) bu prosedurdan çəkinməsin. Baytarlar, kokerin dişlərini həftədə 2-3 xüsusi fırça və məcunlarla təmizləməyi məsləhət görürlər. Düzgün olmayan gigiyena diş daşının əmələ gəIməsinə səbəb olur. Bundan əlavə, diş daşının yaranma faktorlarında biri də genetika, yanlış çənə quruluşu, nəm yemdir. İtinizn rasionuna mütləq stomatoloji çərəzlər, xüsusi sümüklər əlavə etməlisiniz. Həmçinin xüsusi çeynənilən oyuncaqlar da əldə edə bilərsiz. Diş daşı abses (güclü iltihab) və dişlərin itirilməsilə nəticələnə bilər.
Baytarların qeyd etdiyinə görə, itinizi yarım ildən bir baytar-stomatoloquna müayinəyə aparmaq lazımdır.
İngilis koker spanielin xəstəlikləri və sağlamlığı
İngilis koker spanielləri bu cinsə xas olan xəstəliklərə meyllidirlər. Spanieldə tez-tez qulaq infeksiları, bud-çanaq oynağı displaziyası, sidik daşı və böyrəkləri xəstəlikləri, kardiomiopatiya kimi xəstəliklərə rast gəlinir.
Qulaqlarının spesifik quruluşu havanın sirkulyasına mane olur və bakteriyaların çoxalmasına səbəb olur. Bu isə qulaqlarda iltihab proseslərinə yol açır. Profilaktik tədbirlərdən biri lazımi gigiyena, yani qulaqların daranması, sudan qorunması, qulaq ətrafındaki tüklərinin kəsilməsi, gündəlik baxış və həftədə 1 dəfə xüsusi vasitələrlə təmizlənməsi aiddir.
Bud-çanaq oynağı displaziyası ingilis koker spaniellərin arasında yayılmış bir xəstəlikdir. Xəstəliyin profilaktikası üçün gündəlik tələb olunan miqdarda kalsium və fosforun sovrulması üçün D3 vitamini, oynaqlar üçün xondroitin və qlukozamin qəbulu və sağlam qidalanma prinsiplərinə əməl etmə vacibdir.
İngilis spaniellərində habelə sidik daşı xəstəliyi və böyrək çatışmazlığına rast gəlinir. Bundan əlavə, ailəvi nefropatiya xəstəliyi də ola bilər. Bu xəstəlik böyrəklərin filtrasiya funksiyasının zəiflənməsinə və bununla oqranizmin zəhərlənməsinə gətirib çıxarır. Bu hallarda baytar həkimi natrium, fosfor və zülalların minimuma endirilmiş dəstəkləyici baytar pəhrizini təyin edə bilər. Əlavə olaraq, kifayət qədər su qəbuluna nəzarət edin.
Dilatasiyalı kardiomiopatiya ürək əzələsinin həddindən artıq dartınması və nasos funksiyasının yerinə yetirməməsi ilə xarakterizə edilir. Bu xəstəlik əsasən birrəngli kokerlərdə müşahidə olunur. Diaqnoz rentgen və EKQ vasitəsi ilə qoyulur. Xəstəliyin profilaktikası və müalicəsi xüsusi preparatlar və L-karnitin, taurin, vitamin E, omeqa 3 yağları kimi əlavələrin qəbulunu nəzərə tutur.
Hal-hazırda çoxrəngli ingilis spaniellərində anadangəlmə karlıq aşkar edilir. Xəstəlik bala itin doğulduğundan başlayır və 4 həftəyə qədər tam karlığa gətirib çıxarır. Göz xəstəlikləri də geniş yayılmışdır. Onların arasına torlu qişanın artan atrofiyası, katarakta və qlaukoma daxildir. Düzgün müalicə olmadıqda itdə korluq yarana bilər.
Bütün yuxarıda yazılanları nəzərə alaraq sevimli dostunuzu mütəmadi olaraq baytar həkimin müayinəsindən keçirməyi unutmayın. İstənilən xəstəliyi kökündən məhv etmək daha asandır. Müraciətiniz üçün onun gedişatının ağırlaşmasını gözləməyə dəyməz.
