Fars pişiyi (Persian) haqqında məlumat
Gözəl tük örtüyü və inanılmaz dərəcədə şirin görünüşü ilə fars pişiyi (habelə iran pişiyi kimi tanınan) ən gözəl ev cinslərindən biri adını qazanmışdır. Zəka və aristokrat davranışların birləşməsi bu cinsi dünya üzrə pişik sahiblərinin sevimlisinə çevirdi. Oynamağı sevməyən pişiklər sahibini heç vaxt narahat etməyəcəklər, buna görə də bu pişik aktiv ev heyvanı axtaranlar üçün uyğun deyil.
Fars pişiyinin xasiyyəti
Sakit və ləng pers hər gününü eyni yaşamağa hazırdır. Stres və ətraf mühitin dəyişilməsi onunla heç də uyğun gəlmir. Bu fleqmatik pişiyə lazım olan tək şey isti yataq, yemək və sevimli sahibinin yanında olamasıdır.
Fars pişiyi həm tək yaşayan insan, həm də mütləq özünə sevimli dost tapacağı böyük bir ailə üçün uyğundur. Müstəqillik nümayiş etdirərək, pişik üçün sevilən birinin yanında olduğunu bilməsi vacibdir. Persian pişiyi nadir hallarda miyovlayır, əgər onu narahat edən bir şey varsa, bunu baxışı ilə ifadə edəcəkdir.
Bu xoş xasiyyətli ev pişiyi uşaqları çox sevir və onların dəcəl oyunlarına belə dözməyə hazırdır. Fars pişiyi uşağa zərər verməyəcəkdir, lakin heyvanla diqqətsiz davranmağa icazə verirlməməlidir.
Evdə başqa heyvanlar varsa, onların münasibətləri barədə narahat olmağa lazım gəlməyəcəkdir. Persian pişiyi çox mehriban canlılardır və hətta tutuquşu və gəmirici ilə də anlaşacaqlar.
Yad insanlara şüphə ilə yanaşırlar. Pers pişiyi ilə dost olmaq üçün zaman tələb olunur.
Fars pişiyinin fiziki xüsusiyyətləri
- Bədəni
Fars pişiyi bədəni orta və böyükdür. Güclü və əzələli bədən quruluşuna malikdir. Çiyinləri aydın görünür. Beli əyridir və budlara doğru bir az enir. Budları orta enlikdədir, çiyinlərdən bir qədər yuxarı yerləşibdir, quyruğa doğru əyilir. Döş qəfəsi enli və dərindir. Dişilərin çəkisi 3,5 kq və 5 kq arasında dəyişir, erkəklərin çəkisi 5-7 kq-a çata bilər.
- Baş və kəlləsi
Orta ölçüdədir. Qünbəzşəkillidir. Çənəsi yaxşı inkişaf etmişdir. Üzü genişdir, bığ yastıqları bir az yuvarlaqlaşdırılmışdır. Pers pişiyi genişdir və yuxarı baxan buruna malikdir, pekines tipli pişiklərdə burun batıqdır. Alnı bir az yuvarlaqlaşdırılmışdır.
- Gözləri
Yuvarlaqdır və dərin yerləşib. Orta boydur. Göz qapaqları aşağıdır. Qaşları qalındır. Gözlərin rəngi tük rənginə uyğundur. Yaşıl gözlər şinşilla, gümüşü və qızılı tük rənglərinə məxsusdur. Mavi gözlər kolor-point rəngdə rast gəlinir. Mis rəngi hər bir fars pişiklərində mümkündür. Ağ pişiklərdə gözlər fərqli rəngdə ola bilərlər.
Həddindən artıq göz yaşarması səbəbindən persian pişiyinin gözləri və üzü gündəlik gigiyena tələb edir.
- Ayaqları
Arxa ayaqları ön ayaqalardan bir qədər uzundur. Əzələləri və sümükləri yaxşı inkişaf etmişdir. Pəncələri böyük və yuvarlaqdır. Barmaqları ətlidir, araları tüklüdür. Bütün barmaqları, artıq barmaq istisna olmaqla, ayaq üstə vəziyyətdə önə baxırlar.
- Quyruğu
Pers pişiyi qısa, qalın və bədənlə mütənasib quyruğa malikdir..
- Qulaqları
Persian pişiyi kiçik və dərin əsaslı, geniş yerləşmiş qulaqlara sahibdir.
- Tükü
İran pişiyinin tükü yumşaq və uzundur (bədəndə 10 sm-ə qədər və yaxasında 20 sm-ə qədər), alt tük örtüyü qalındır.
Fars pişiyinin tük örtüyü xeyli qulluq və xərc tələb edir. Nəinki xüsusi qulluq vasitələri, həm də qruminq salonuna getmək lazım olacaqdır. Persian pişiyi 3-4 həftədən bir xüsusi uzun tüklü cinslər üçün şampunla çimizdirmək məsləhət görülür. Dolaşıq tüklərin qarşısını almaq üçün bəzi sahiblər ev heyvanlarının tükünü hər gün xüsusi yumşaq fırça ilə darayırlar. Bu cinsin alt tük örtüyü çox yavaş bərpa olunduğu üçün tük toplama fırçasından istifadə etmək tövsiyə edilmir.
- Rəngi
İstənilən rəng seçimi qəbulolunandır. Naxışsız birrəngli, ikirəngli, tısbağa rəngi, dumanlı (ağ uclu), gümüşü, qızılı, şinşilla, sil-point, blü-point, tabbi, kolor-point rəngləri daha çox yayılmışdır.
Fars pişiyi üçün qulluq və qayğı
- Yemlənməsi
Fars pişiyinin sağlamlığı və gözəlliyi düzgün seçilmiş rasiondan asılıdır. Hazır yemlərə üstünlük verənlər üçün ən yaxşı seçim Persian pişiyi üçün xüsusi olaraq hazırlanmış yemdir. Royal Canin Persian Adult yemi yetkin ev pişiyinin ehtiyac duyduğu qida maddələri, vitaminlər və yağ turşularının xüsusi seçilmiş balansını ehtiva edir, kroketlərin xüsusi forması isə bu cinsin çənə quruluşuna uyğundur.
Pers pişiyi üçün evdə hazırlanan təbii rasion fərdi ehtiyaclarını nəzərə alaraq baytar həkimi tərəfindən tərtib olunmalıdır. Bu cür təbii qidanı hazır yem ilə qarışdırmaq olmaz.
Ev pişiyini həmişə təmiz içməli su ilə təmin edin.
- Təlimi
Fars pişiyi öyrədilməsi asan olan ağıllı cinsdir. Lakin onlar çox həssasdırlar: aqressiya və qışqırma heyvanın kövrək psixikasını sarsıda bilər.
Farsın tərbiyəsi ilə kiçik yaşlarından məşğul olmaq lazımdır. Ev heyvanı anlamalıdır ki, əşyaları körlamaq və aqressiya göstərmək olmaz. Yanlış davranışın qarşısı alınmalıdır, məsələn, pişiyi su ilə çiləyə bilərsiniz. Pişik ilə mümkün qədər çox ünsiyyət qursanız, o sizin nə zaman narazı olduğunuzu artıq səsinizdən anlayacaqdır.
Persian pişiyi səhvlərindən tez dərs alır. Əgər pişiyin pəncələrini səhv yerdə itilədiyini görsəniz, dərhal onu caynaqyonana aparın və dirəkdən necə istifadə edəcəyini hərəkətlərlə göstərin. Tualet təlimi üçün eyni qaydaya əməl edin. Qeyd etmək lazımdır ki, iran pişiyi qumu qazmağı çox sevir, buna görə də onlar üçün hündür arxalı pişik tualeti seçmək tövsiyə olunur.
Pers pişiyi üçün sevimli məşğuliyyət saatlarla divan və çarpayıda uzanmaqdır. Təsadüfən heyvana xəsarət yetirməmək üçün rahat yataq ilə onun üçün şəxsi yer təşkil etmək daha yaxşıdır.
Unutmayın ki, uğurlu tərbiyənin əsasında sevgi və səbir dayanır.
- Sağlamlığı
Fars pişiyi sağlamlığ cəhətdən yaxşıdır, lakin bu cins nümayəndələrinin əksəriyyəti böyrək polikistozuna meyllidir. İştahanın itməsi və tez-tez sidik ifrazatı baytar həkimini ziyarət etmək üçün erkən siqnaldır.
Per pişiyində hipertrofik kardiomiopatiya kimi genetik xəstəlik də mövcuddur. Xəstəlik çətin diaqnoz olunur və əksər hallarda özünü heç cür büruzə vermir.
Erkən yaşlarından bala pişikdə gözün torlu qişasının atrofiyası yarana bilər. Xəstəlik sürətlə inkişaf edir və 4 aya tam korluğa səbəb ola bilər.
İran pişiyi üçün diş baxımı da çox vacibdir. Dişlərin rəngini dəyişdikdə və ağızdan qoxu gəldikdə pişiyi baytar həkiminə aparın.
Qeyd edək ki, qısırlaşdırılmış fars pişikləri qısırlaşdırılmamışlara nisbətən daha uzun ömür yaşayırlar. Bu ortalama 18-20 yaş təşkil edir