Pişik cırmaqlaması zamanı nə etməli

Pişik cırmaqlaması - ev heyvanınızın təbii müdafiə reaksiyasıdır. Pişiyin cırmaqlaması həddindən aktiv oyunlar, şəxsi sərhədinin pozulması, pişik ilə kobud rəftara cavab olaraq göstərilən reaksiyadır. Quduz pişiklər isə insana səbəb olmadan hücum edib cırmaqlaya bilər. Küçə pişiyinin cırmaqlaması daha təhlükədir, çünki onlar parazitlərdən əziyyət çəkdikləri üçün bir sıra xəstəliklərinin daşıyıcısı ola bilərlər. Caynaqlarının altında çirklə yanaşı, xəstəliklərə yol açan parazitlərin (bit, birə, gənə və s.) və ya onların nəcisinin qalıqları ola bilər.

Pişik cırmaqlaması zamanı ilk yardım

Pişik cırmaqlaması zamanı bunları etməyiniz tövsiyə olunur:

• Yaranı və ətraf nahiyələri yumşaq duru sabun ilə yuyun (yara çox qanayırsa, suyunuz ilıq olmalıdır).
• Təmiz dəsmal ilə quruladın.
• Cırmaqları antiseptik vasitələr ilə emal edin (xüsusi məlhəm, peroksid və s.)
• Cırmaqları bint və digər vasitələrlə bağlamayın, havada quruyub sağalmalıdır.
• Yara dərindirsə və qanaxma varsa, yaralı bədən hissənizi yuxarıya doğru saxlayın ki, qan kəsilsin. Təbii ki, bu cür ağır vəziyyətdə tezliklə həkimə müraciət etməyiniz çox vacibdir.

 Özünüzə ilk yardımı göstərdikdən sonra cırmaq yarasını qiymətləndirin. Dərin olmayan yara çox guman ki, bir neçə günə rahatlıqda həkimin müdaxiləsi olmadan sağalacaqdır. Dərin cırmalar isə ilk günlərdə xüsusi nəzarətiniz altında olmalıdır. Qeyd olunan əlamətlər olarsa, mütləq peşəkar tibbi yardımdan yararlamalısınız: yarada dəyişikliklər (aşırı şişkinlik, qaşınma, ətrafındaki dərinin isinməsi, irin), yüksək hərarət və halsızlıq, başgiccələnmə, yuxululuq, iştahsızlıq, ürək bullanması, limfa düyünlərinin böyüməsi və digərləri. Bu əlamətlər bir sıra xəstəliklərə tutulmağınızdan xəbərdar edə bilər. Belə halda yalnız həkim düzgün diaqnozu qoyub effektiv müalicəni müəyyən edə biləcəkdir.

Pişik cırmaqlamasının təhlükəsi

Öncədən qeyd etdiyimiz kimi, pişiklər cırmaq vasitəsilə insanı bır sıra xəstəliklərə yoluxdura bilər.

Felinoz/Pişik cırmağı xəstəliyi (PCX)

Bu xəstəliyin törədicisi Bartonella bakteriyasıdır. Yoluxma zamanı sağalmış cırmaq yerində xüsusi papula (düyün) əmələ gəlir. Papula daxilidə bulanıq maye toplanır, sonra üstü qabığlana bilər. Bu xəstəliyin daşıcıyısı olan pişiklərdə açıq kliniki simptomlar aşkar olunmur. Statiskaya əsasən parazitlərə yoluxmuş pişiklərdən xəstəliyə tutulma riski daha yüksəkdir. Pişiklərin 40%-i həyatlarının hər hansı bir mərhələsində bu bakteriyaların daşıyıcısı olur. Yoluxmaların çoxusu bala pişiklərin cırmaqlaması ilə bağlıdır. Adətən xəstəlik fəsadlar olmadan rahatlıqda keçir. İmmuniteti zəif olan 5-14% insanlarda ağırlaşmalar ola bilər. Ağırlaşmalar ağır xəstəliklərə (artrit, menengit, endokardit, osteomielit və s.) yol aça, hətta ölümlə nəticələnə bilər.

Tetanus

Bu xəstəlik əsasən küçədə yaşayan pişiklərlə yayılır. Lakin pişiyizi əraziyə ya həyat evinizə gəzintiyə buraxırsınızsa, bu xəstəliyə yoluxma riski böyükdür. Qeyd edək ki, tetanuz zamanı cırmaq yeri daha gec sağalır. Xəstələyin əlamətlərinə çeynəmə əzələlərin spazmları, sudorqalar, ağzın açılmaması və s. aiddir.

Pasterellyoz

Ev heyvanları, mal-qara vasitəsilə yayılan infeksion xəstəlidir. Pişiklərin 80%-dək bu infeksiyanın daşıcıyısı olur. Çırmaq yerində səpki və içi bulanıq maye ilə dolu papula (düyün) əmələ gəlir. Xəstələyin 3 forması mövcuddur:

1. Ən yüngül forması (dərini zədələyən) sırf qızartı, yüngql şişkinlik, qaşınma ilə ozünü büruzə verir.
2. Ağciyərə təsir. Xroniki bronxit əlamətlərini nümayiş etdirə bilər.
3. Ən ağır septik forması. Bu, artıq iltihabın daxili orqanlarına yayılması (menengit, artrit və s.)  ilə xarakterizə olunur. Bu forması düzgün müalicə olunmadıqda ölümə səbəb ola bilər.

Quduzluq

Quduz heyvanın cırmaqlaması ilə bu təhlükəli xəstəliyə yoluxa bilərsiniz. İnkubasiya dövrü 30-40 gün davam edir. Lakin ilk əlamətlər 7-10 gün ərzində üzə çıxa bilərlər. Bunlara halsızlıq, ürək bulanması, yara yerində qaşınma və ağrı aiddir. Sonra simptomlar daha da pisləşir (depressiya, aqresivlik, su qorxusu, ağrılar, sudorqalar, işığa həssaslıq və s.).

Xülasə

Pişik cırmaqlamasının yuxarıda qeyd olunan fəsadlari ilə üzləşməmək üçün bu əsas qaydalara riayət edin:

• Pişiyinizin caynaqlarını vaxtında xüsusi caynaq qayçıları ilə kəsməlisiniz. Caynaqların yonulması üçün xüsusi caynayonan oyun kompleksindən də istifadə edə bilərsiniz.
• Pişiyinizi parazitlərdən qorumaq üçün onları mütəmadi olaraq xüsusi pişiklər üçün dərmanlar vasitələrilə emal etməlisiniz.
• Pişiyi vaxtında baytar klinikaya aparmalı və yaşına uyğun vaksinaları vurdurmalısınız.
• Pişiyinizi aqresivləşdirməmək üçün təlim və tərbiyəsi zamanı pozitiv motivasiya üsullarına üz tutmalısınız. Bunun üçün xüsusi pişik üçün çərəzlər köməyinizə çatacaqlar.